وزن | 440 g |
---|---|
ابعاد | 22 × 15.5 × 1.47 cm |
نویسنده | امیلیان کاوالسکی |
مترجم | دکتر محمدرضا مجیدی, یوسف باقری |
ناشر | خرسندی |
موضوع | منطقه گرایی |
نوع جلد | شومیز |
قطع | وزیری |
تعداد صفحات | 323 |
تعداد جلد | 1 |
شابک | 9786001148125 |
زبان | – |
نزدیک به سه دهه از فروپاشی شوروی میگذرد. حجم آثار پژوهشی منتشر شده در قالب کتاب، مقاله و گزارش های متنوع کار بردی و راهبردی در باره آسیای مرکزی، نشان از اهمیت غیر قابل انکار این منطقه دارد. شاید اشاره به این نکته اغراق آمیز نباشدکه یکی از دلایل پرستیژ ابر قدرتی شوروی سابق سیتره مسکو از نقطه ای بود که از سوی نظریه پردازان و استراتژیست ها به عنوان قلب جهان نام گرفته بودبا وجود این با گذشت یک ربع قرن از استقلال جمهوری های آسیای مرکزی، این منطقه از ابعاد مختلف نیازمند بررسی و مطالعه علمی جهت شناخت بیشتر است. بر همین اساس پرداختن به این مطالعات پیش از پیش برای جمهوری اسلامی ایران که در همسایگی این منطقه قرار دارداهمیت می یابد. در همین راستا پژوهش های علمی در مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی، ترجمه آثار پژوهشگران سایر مناطق و کشور ها نیز میتواند مفید باشد. به همین دلیلترجمه کتاب آسیای جدید: تاثیر منطقه ای بازیگران بین المللی مشتمل بر سیزده مقاله به شرحی که در ذیل می آید، در اختیار جامعه علمی و پژوهشی قرار میگیرد.
در فصل نخست به تعیین دامنه، دلالت ها و چهار چوب عنوان آسیای مرکزی پرداخته شده مفهوم ((آسیای مرکزی جدید)) تشریح می شود. چنینمطالعه ای زکمینه تعامل با کارگزاری کنشگران بین المللی آسیای مرکزی را فراهم می کند. در این ارزیابی با درک وجود یک خلا قدرت منطقه ای و پیدایش دولت مردان غیر آن ها به عنوان عوامل موثر بر ساخت آسیای مرکزی به عنوان یک محیط مناسب برای کارگزاری خارجی تاکیدمی شود. در نتیجه با تکثیر (( بازیگران )) در آسیای مرکزی تبیین کنده پویش های ((بازی بزرگ جدید)) و الگو های ((از هم گسیختگی هژمونیک)) منطقه است.
در فصل دوم در رابطه با ناتو با آسیای مرکزی فرض میشود که هدف اتحاد همان جلوگیری از تسط هر قدرتی بر منطقه است ، چنین ادراکی منعکس کننده جریان دگر گونی ناتو در دهه 1990 است و نشان می دهد که ناتو خود را نه تنها به عنوان ساز و کار دفاع جمعی، بلکه به عنوان سازمانی حیاتی در تجسم و حفظ نظم بین المللی در نظر گرفته است.
لیکن با وجود برخی پیش بینیک های اولیه در خصوص ظرفیت همکاری ناتو با آسیای مرکزی با ابزار های مختلف پساز پیش از دو دهه نشان داده می شود که کارگزاری ناتو به طور فزاینده ای درپویش های ((بازی بزرگ نوین)) به حاشیه رانده می شود.
فصل سوم به بازتعریف نقشسازمان امنیت و همکاری در اروپا پس از جنگ سرد درمنطقه آسیای مرکزی می پردازد. در نگاه نویسنده هدف سازمان پل زدن میان اختلافات شرق و غرب در عصر جنگ سرد بود. با پایان نظام دوقطبی ماهیت و فلسفه وجودی آن زیر سوال رفت.با وجود این تغییرات ژرف در نظام بین الملل در دهه نخست قبل از جنگ سرد مستلزم اتخاذ رویکرد های ظریف بود. بر این اساس سازمان امنیت و همکاری اروپا (osce) تلاش کرده است به عنوان یک سازمان طرفدار صلح رویکرد های همکاری جویانه نسبت به امنیت را به ویژه در آسیای مرکزی دنبال کند. این فصل ضمن ارزیابی نقش این سازمان در آسیای مرکزی این مسئله را مورد توجه قرار می دهد که آیا سازمان مذکور یک چارچوب نهادی مناسب برای پرداختن به چالش منطقه ای به ویژه در آسیای مرکزی در اختیار می گذارد. در بخش دیگر این مقاله فعالیت ها و محدودیت های osce در آسیای مرکزی و تلقی دولت های محلی در مورد نقش آن ارزیابی می شود. در این فصل چنین استدلال می شود که علی رغم ظرفیت های osce ، این سازمان قادر نبوده است یک استراتژی منطقه ای موثر را تعریف و تقویت کند. این فصل با نگاه به مسیر های پیش بینی شده برای نقش این سازمان در آسیای مرکزی و بررسی چند پیشنهاد برای کارایی آن پایان می یابد.
فصل چهارم شرایط ودشواری های استقلال کشور های آسیای مرکزی درآغازین روزهای فرو پاشی اتحاد شوروی و تلاش های آن ها برای تحکیم استقلال سیاسی و حاکمیتشان وتدابیر اتحادیه اروپا برای پیشبرد اهداف و سیاست هایش در این منطقه را مورد ارزیابی قرارمی دهد. آنچه که مسیر را برای کنشگری اتحادیه اروپا در آسیای مرکزی هموار می کند، انگیزه دولت مردان این منطقه برای ادغام در اقتصاد جهانی واولویت بخشی به جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی بود. البته اتحادیه اروپا در آغاز علاقه ای برای ورود به فضای تنش آلود و گ رفتار شدن در پویایی در آسیای مرکزی را نداشت، اماحادثه 11 سپتامبر این اتحادیه را از انفعال در ارتباط با آسیای مرکزی بیرون آورد. آنچه مسلم است اتحادیه اروپا باد تجربه osce را در تلاش جهت دستیابی به سیاست همسایگی اروپایی و اهداف راهبردآسیای مرکزی در نظر داشته باشد.
در فل پنجم تاثیر سازماان ملل بر دولت های آسیای مرکزی و تحلیل اهمیت ژئوپلتیک و ژئواستراتژیک منطقه آسیای مرکزی در سیاست بین الملل پس از پایان جنگ سرد بررسی می شود. همچنین توضیح داده می شود چگونه کشور های ازبکستان، تاجیکستان، ترکمنستان، قرقیزستان و قزاقستان در تلاش برای ایجاد ظرفیت ملی و انسجام منطقه ای ، از کارگزاری های گوناگون وابسته به سازمان ملل برای مقابله با برخی از چالش ها و مشکلات پیش روی خود استفاده کرده اند؟ با توجه به همین شرایط کارگزاری های ملل متحد از اوایل دهه 1990 کوشیده اند به دولت های آسیای مرکزی برای برخورد با انبوهی از مسائل، از جمله فرایند های دولت سازی و منطقه ای شدن کمک کنند. بر این اساس، بسط دستور کار سازمان ملل در چارچوب هنجارهای امنیت و توسعه انسانی در آسیای مرکزی در پاسخ ه تغییرات در نظام بین الملل پس از پایان جنگ سرد بررسی می شود.
در فصل ششم آمده است که اگر چه سازمان همکاری شانگهای ممکن است شبیه سازمان های چند جانبه باشد، اما ریشه و منافع چینی اش ، روش خاص و نمحصر به فردی به آن بخشیده است. در واقع اصول و سیاست های اعلامی سازمان همکاری شانگ های ، نقش سیاست خارجی در حال تحول چین را از اوایل دهه 1990، و به ویژه شکل گیری مفهوم (( منطقه گرایی نوین)) و (( مفهوم نوین امنیت )) پکن را جهت تسهیل (( ظهور صلح آمیز )) چین در امور بین المللی نشان می دهد. فصل هفتم به این نکته اساسی اشاره دارد که آسیای مرکزی معاصر را نمی تواند بدون بررسی جایگاه روسیه در آن درک کرد. در واقع مسکو به ایفای نقش در تمام سطوح ادامه می دهد: به عنوان استعمارگر سابق منطقه هنوز فرهنگ و زبان آن به صورت گسترده ای به کار گرفته می شود. این کشور خود را به عنوان الگوی سیاسی موجه برای نخبگان حاکم آسیای مرکزی حفظ کرده است، نقش مهمی در اقتصاد های آنها به ویژه در قلمرو انژری ایفا می کند؛ و یک شریک راهبردی و نظامی اساسی است. روسیه از طریق حضور چند وجهی و نفوذ جهانی خود، نقشی کلیدی در پویش های دولت سازی و منطقه ای شدن در آسیای مرکزی بازی می کند. این فصل الگوهای فرهنگی، سیاسی و اقتصادی موجود دردستور کار روسیه در آسیای مرکزی را ارزیابی کرده و نفوذ روز افزون مسکو در منطقه و افزون بر این چالش هایی را که تفکر روسی در خصوص آسیای مرکزی احتمالا در سال های آتی با آن مواجه خواهد شد، مورد بررسی قرار می دهد.
فصل هشتم ضمن تقسیم حضور آمریکا در منطقه به دو دوره قبل از 11 سپتامبر و دوره پس از آن، با بررسی وضعیت فعلی در روابط میان ایالات متحده و پنج کشور آسیای مرکزی آغاز می شود. براین مبنا نویسنده معتقد است در طول دهه1990، واشنگتن روابط با روسیه را در دستور کار خود قرار داد، در نتیجه آسیای مرکزی به حاشیه تفکر راهبردی ایالات متحده تنزل یافت، اما 11 سپتامبر نقطه عطفی در روابط آمریکا با آسیای مرکزی بود. این منطقه به طور ناگهانی به مرکز صحنه پرتاب شد. البته ایالات متحده اهداف مختلفی همچون متنوع سازی مسیر های صادرات انرژی، دستیابی امن به منطقه در جنگ علیه تروریسم و کمک به اصلاحات را دنبال می کند. بعلاوه در این فصل تحلیل سیاست ها و رویکرد های واشنگتن با توجه خاص به مسائل دولت سازی و منطقه سازی و ارزیابی چشم انداز های روابط آمریکا با آسیای مرکزی ارائه می شود.
در فصل نهم این پرسش مطرح می شود که آیا می توان سیاست خارجی ترکیه را با ارجاع به هویت آن به بهترین وجه توضیح داد؟ در ابتدا چارچوبی نظری با بهره گیری ازرهیافت های سازه انگارانه روابط بین الملل در رابطه با صورت بندی سیاست خارجی ترکیه مطرح می شود. سپس، تغییر جهت در هویت بین المللی ترکیه با پایان جنگ سرد مورد بررسی قرار می گیرد. بعد از آن بر روی سیاست های مشخصی تمرکز می شود که آنکارا در قبال منطقه آسیای مرکزی در پیش گرفته است. اساس استدلال نویسنده این است که ((هویت)) چنان شالوده محکمی نیست که ترکیه سیاست خارجی خود را بر آن استوار سازد.
فصل دهم به ارزیابی سیاست های جمهوری اسلامی ایران در قبال آسیای مرکزی می پردازد. نویسنده معتقدر است پس از پایان جنگ عراق و ایران، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران یک گذارد عملگرایانه را از سر می گذراند. همچنین عملگرایی روبه افزایش ایران با فروپاشی اتحادیه شوروی و پیدایش جمهوری های آسیای مرکزی همراه گردد. این فصل نشان می دهد که ایران طی دو دهه گذشته سیاستی عملگرایانه و مصلحت آمیز را نسبت به آسیای مرکزی در پیش گرفته است که تلاش های ایران از طریقابتکارات دو جانبه و منطقه ای را در بر می گیرد. سیاست های ایران اگرچه باعث نشد که ایران به عنوان یک قدرت هژمون در منطقه شکل بگیرد، اما این کشور به عنوان یک شریک تجاری قوی و میانجی گر سیاسی مطمئن در فرایند همگرایی منطقه ای شناخته می شود.در ادامه برای توضیح الگوی ((سیاست هوشمندانه))، چشم اندازی تحلیلی را که امکان یک نقش ، آفرینی سازنده را برای تهران به وجود آورد، تشریح می شود.این امر بستر مناسبی برای ارزیابی تاثیر ایران بر پویایی های دولت سازی و منطقه سازی در آسیای مرکزی فراهم می آورد. فصل فوق با تحلیل نقاط قوت و ضعف رویکرد ایران و ترسیم مسیرهای محتمل پایان می یابد.
در فصل یازدهم صورت بندی سیاست خارجی هند با تاکید بر مسائل مفهومی، تردید راهبردی ومحدودیت های ژئوپلتیکی توضیح داده می شود. این مسائل، بیان گر دشواری های دهلی نو در انطباق با الگوهای نظم جهانی پس از جنگ سرد است. آزمایش های هسته ای هند در اواخر قرن میلادی گذشته (مه 1998) مستقیما با راهبرد بین المللی دهلی نو مرتبط می باشد که بر یک وضع جسورانه ( و چه بسا تهاجمی تر) استوار گشته است و نشان مرگ از تحول درسیاست خارجی هند در دوران پسا جنگ سرد و تعریف سیاست ((نگاه به شمال)) دارد. در روابط هند و آسیای مرکزی، روابط دوجانبه هند و تاجیکستان به صورت خاص مورد توجه است و البته تاکید می شود تعاملات دهلی نو با آسیای مرکزی فاقد اثر بخشی چشمگیر در سطح منطقه ای و جهانی است.
فصل دوازدهم بر این مسئله متمرکز است که دوره پسا جنگ سرد شاهد فعال شدن سیاست ژاپن در آسیای مرکزی در سطوح دو جانبه و چند جانبه بوده است. در این فصل ضمن این عوامل موجد این تحولات بررسی می شوند، به این نکته توجه می شود که چرا ژاپن چنین نقش فعالی را در منطقه ایفا کرده است. استدلال نویسنده این است که تغییرموضع ژاپن تحت تاثیر چند عامل شامل دیپلماسی منابع، اهمیت ژئواستراژیک آسیای مرکزی ، آرزوهای ژاپن در رهبری جهانی و منطقه ای و رقابت با چین قرار دارد. با این حال محرک این سیاست یک دستور کار نولیبرالیستی بوده است. با توجه به پیچیدگی های تاریخ ژاپن پس از جنگ جهانی دوم و البته محدودیت نویسنده برای بررسی رابطه ژاپن با پنج جمهوری آسیای مرکزی، نگاهی گذرا به مباحث مربوط به سیاست خارجی ژاپن در دوره فوق دارد.
در فصل سیزدهم توضیح داده می شود که رقابت فزاینده میان قدرت های بزرگ، عاملی مهم در افزایش اهمیت ژئوپلیتیکی آسیای مرکزی است. بازیگران تلاش دارند هرچه بیشترخود رادر حوزه های سیاسی، اقتصادی و دفاعی منطقه دخیل کنند. این بازیگران، تنها شامل روسیه، چین، آمریکا و اتحادیه اروپا نمی شوند، بلکه هند، پاکستان، دولت های آسیای شرقی، ایران و ترکیه هم در حال توسعه روابط خود با دولت های آسیای مرکزی هستند.
در پایان تاکید می شود ترجمه کتاب پیش رو که برآیند کاری گروهی بوده است، گامی برای شناخت بیشتر دانشگاهیان، دانشجویان و پژوهشگران با برداشت های دیگر درباره آسیای مرکزی است. مترجمان این اثر تلاش کرده اند تا حد ممکن وفاداری به متن در ترجمه مقالات رعایت شود. این کتاب را نشر «خرسندی» به چاپ رسانده و در فروشگاه اینترنتی هافکو به فروش می رسد.
نقد و بررسیها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.