معرفی کتاب از حال بد به حال خوب اثر دیوید برنز

در کتاب از حال بد به حال خوب موضوع داشتن حال خوب زیر ذره‌بین روان‌شناسی قرار گرفته است. به‌راستی چگونه می‌توان حال خوب داشت و حال خوب چیست؟ حال خوب در خانه، در کار و به‌طور کلّی در زندگی.

دیوید برنز در این کتاب آموزش‌ها و تمریناتی مرتبط با شناخت‌درمانی به شما ارائه می‌کند تا با کمک آن‌ها بتوانید احساسات خود را مؤثرتر بازگو کرده، افکار و احساسات دیگران را بهتر بشنوید و درک کنید. شناخت‌درمانی مبتنی بر نظریه‌ی ساده‌ای است که می‌گوید به جای حوادث بیرونی، افکار و طرز تلقی‌های شماست که روحیه‌ی شما را شکل می‌دهد. حتما متوجه شده‌اید که در هنگام ناراحتی، از خود و از جهان برداشت بدبینانه می‌کنید.

در حالت افسردگی ممکن است بگویید: “بی‌فایده است، من بازنده هستم، دیگر رنگ شادی را نخواهم دید.” در نگرانی و هراس احتمالا این فکر به ذهنتان می‌رسد: “اگر کنترلم را از دست بدهم و سقوط کنم چه اتفاقی خواهد افتاد؟” هنگام بحث با همسرتان ممکن است به خود بگویید: “چه خودخواه، چه از خود راضی.” با آنکه افکار منفی به‌تنهایی اغلب اشتباه و غیرمنطقی هستند، به گونه‌ای فریبکارانه واقع‌بینانه به نظر می‌رسند؛ به‌طوری‌که گمان می‌کنید وضع به همان بدی است که به نظر می‌رسد.

کتاب از حال بد به حال خوب از دیدگاه نظریه “یادگیری اجتماعی شناختی” به مشکلات جوانان نگریسته است. مبانی نظری و شیوه های سنجش مختلف، انواع مداخلات درمانی شناختی، بازسازی شناختی، آموزش مهارت های مقابله ای جهت درمان مشکلات نوجوانان و همچنین درمان خانواده را نیز مطرح می سازد.

درباره نویسنده:

دیوید دی. برنز، یک روانپزشک بالینی، ایده های خود را با دلسوزی، درک و شوخ طبیعی انتقال می دهد که در مقایسه با نویسندگان دیگر در زمینه کمک به خود بی همتا است. پرفروش ترین کتاب او: “از حال بد به حال خوب: شناخت درمانی” تاکنون بیش از سه میلیون نسخه به فروش رفته است. در نظرسنجی ملی اخیر در مورد کارشناسان سلامت روان، “از حال بد به حال خوب” از یک لیست هزارتایی، رتبه اول را به عنوان بهترین کتاب توصیه شده برای کمک به خود در زمینه افسردگی، کسب کرد. رساله “از حال بد به حال خوب” در همان نظرسنجی رتبه دوم را به دست آورد.

بخش از کتاب از حال بد به حال خوب:

احساسات منفی خود را بنویسید و از یک تا صد برای آنها امتیازی در نظر بگیرید. از کلماتی مانند غمگین، دلسرد، مأیوس، خشمگین، آزرده، نگران، خجالتی، ناراحت یا گناه‌کار استفاده کنید.

امتیاز ۱ مربوط به هر احساسی است که شدت ناخوشایندی آن بسیار کم است و حال آنکه امتیاز ۱۰۰ مربوط به احساسی است که آن را به‌شدت لمس می‌کنید و وجود شما را قبضه کرده است. توجه داشته باشید که اغلب با بیش از یک احساس منفی روبه‌رو هستید. ازجمله، با رجوع به جدول روحیه روزانه مارگارت می‌بینید که او برای دو احساس منفی نگران و گناه‌کار امتیاز ۹۰ را در نظر گرفت و این نشان می‌داد که از حادثه عوض شدن مسواک بچه‌ها بسیار ناراحت است.

برای برخی امتیاز دادن به احساسات منفی دشوار است زیرا این کار را مصنوعی و به‌شدت اضطرارآمیز احساس می‌کنند. بااین‌حال شیوه مؤثری است زیرا وقتی به خود امتیاز می‌دهید، می‌توانید بعدا از میزان بهبود خود مطلع شوید. درعین‌حال به شما کمک می‌کند تا تفکر «هیچ یا همه چیز» را رها کنید. تخفیف شدت اضطراب از ۱۰۰ به ۵۰ با آنکه بهبود قطعی نیست، نشانه احساس بهتر شماست. وقتی از خود به خاطر این اندازه پیشرفت تعریف می‌کنید روحیه بهتری پیدا می‌کنید و سرانجام به حل مشکل احساسی خود نائل می‌شوید.

با همین استدلال ممکن است پس از تکمیل جدول روحیه روزانه هنوز ناراحت باشید. اما با این اقدام اطلاعات مهمی به دست می‌آورید. می‌توانید برای کمک به خود از روش «راهنمای مشکل‌گشا» که بعدا به آن می‌پردازیم استفاده کنید و از علت ناراحتی خود باخبر گردید. پس از شناسایی مسئله، احساس بسیار بهتری پیدا می‌کنید.

در جدول گزارش روزانه روحیه به احساسات منفی خود امتیاز بدهید و به مرحله بعد بروید.

بعضی‌ها نه‌تنها از شکست، بلکه از متوسط و معمولی ظاهرشدن هم واهمه دارند.

سال قبل به اتفاق یکی از همکارانم در شیکاگو سمیناری برپا کردیم. برنامه‌ی بدی نبود. اما در حد بهترین برنامه‌های ما هم نبود.

دوستم به شدت سرماخورده بود و من هم روحیه‌ی خوبی نداشتم. در بخش سوال و جواب حالت تدافعی گرفتم.

چند روز بعد به همکارم گفتم که از برگزاری سمینار شیکاگو بسیار ناراحت هستم. از من دلیلم را پرسید. به او گفتم به نظرم طرز ارائه‌ی ما کمتر از حد متوسط بود.

در جوابم گفت: «ببین دیوید. تنها در نیمی از مواقع می‌توانیم بالاتر از حد متوسط قرار گیریم و در نیم دیگر، به اجبار در زیر حد متوسط خود هستیم. جز این غیرممکن است. زیرا طبق تعریف، متوسط یعنی معدل، یعنی میانه‌ی راه. در سمینار بعدی تلاش می‌کنیم که بالاتر از حد متوسط قرار گیریم.»

با این توضیح او احساس آرامشی بر من حاکم شد.

… هدف این نیست که کنترل همه‌ی احساسات خود را به دست گیرید. این غیرممکن است. کمی اضطراب قبل از هر سخنرانی عادی است. حتی سخنران‌های حرفه‌ای هم مضطرب می‌شوند. وقتی از مبارزه با اضطراب دست می‌کشید و می‌پذیرید که داشتن این اضطراب تا اندازه‌ای طبیعی است، [اوضاع بهتر می‌شود و] می‌توانید در مواقعی از آن به عنوان یک نیروی مثبت برای اجرای بهتر سخنرانی خود استفاده کنید.

موضوعات کتاب دکتر دیوید برنز:

افسردگی، عزت نفس، اعتماد به نفس، ترس، اضطراب، فوبیا، اهمال کاری، ضعف‌ در مهارت ارتباطی و کنار آمدن با آدم‌های دشوار، از جمله موضوعاتی هستند که برنز به هر یک، بخش مستقلی را اختصاص داده و در هر مورد کوشیده است از روش‌ها و تکنیک‌های CBT برای کمک به حل مشکل و درمان آن موضوع استفاده کند.

کتاب از حال بد به حال خوب برای مخاطبان عادی نوشته شده و در واقع، یک کتاب خودیاری به حساب می‌آید. شاید تنها بخشی از کتاب که در این قاعده نمی‌گنجد، بخش پایانی آن باشد که برنز تصریح کرده که برای درمان‌گران (و البته بیماران کنجکاو) در نظر گرفته است.